Vanuit de deelnemers op de oecumenische avonden van het afgelopen seizoen was het verlangen ontstaan om in aansluiting op de kringgesprekken over het thema groeien in spiritualiteit dit te verbinden met een bezoek aan het klooster te Brecht. Door ds. Louis Freund en ds. Overduin, waren er al wat eerdere contacten ontstaan.
Al ruim vijftig jaar is deze nieuwe abdij (destijds gebouwd door de broeders van de op steenworp afstand gelegen Abdij van Westmalle), een heerlijk onderkomen
voor deze geloofsgemeenschap die valt onder de orde van de Cisterciënzers, waarvan Bernardus van Clairvaux de oprichter was. Op dit moment wonen, werken en bidden er 28 zusters.
Tien deelnemers waaronder ook een paar andere geïnteresseerden van onze oecumenische activiteit gingen op 24 mei naar Brecht. Voor sommigen van ons was het een eerste kennismaking, voor anderen een hernieuwde. Het werd een inspirerende ontmoeting met het leven van deze zusters. De film over het leven van de zusters en hun toewijding aan arbeid en gebed maakten een diepe indruk. Daarna gaf zuster Theresia een impressie over haar eigen zoektocht, die ruim 50 jaar eerder hier begon. Zij heeft zich tot begin deze eeuw vooral ontfermd over het werken op de boerderij. Maar het bleek verstandig om de landerijen tot natuurgebied om te vormen.
Ons middagmaal, waarbij ook naast enkele andere disgenoten emeritus pastoor Jansen uit Antwerpen aanwezig was, lieten we goed smaken. Het speciale trappistenbier van Westmalle (met een lager alcohol percentage van 4,5 %) smaakt wonderwel goed. Met een tafellied besloten we in het bijzijn van onze gastzuster Theresia de maaltijd.
Daarop maakten we een heerlijke wandeling rond de buitenmuur van het klooster en genoten van de rust en de ruimte van het landschap. Eenmaal terug hebben we in de middag geluisterd naar elkaars verhaal aan de hand van een meegebracht voorwerp, een tekst, een persoonlijke beleving of opdracht in zijn of haar leven. In veel van de verhalen ging het om de zoektocht naar de zin van het leven en de kern van het bestaan.
Een van ons vertelde over zijn pelgrimage naar Santiago, een ander over de betekenis van kleine steentjes uit het ‘heilig Land’ aan de hand van een klein geërfd antiek doosje; weer een ander vertelde over een gebedstekst uit het missaal dat op moeilijke momenten in het leven telkens weer innerlijke kracht gaf; voor een ander had een schelp een symbolische betekenis gekregen om na een moeilijke periode toch weer open te kunnen staan voor het geluk en blijdschap. Een van onze deelnemers vertelde over de inspiratie bij het inrichten en onderhouden van een kruidentuin in Graauw. Waarbij de vorm van het zaad, ook als een traan een bijzondere rol is gaan vervullen.
Bijzonder was ook de bijdrage van een van ons die had ontdekt dat er een enorme kracht kan uitgaan van het lezen van poëzie. En dat dit soms heel mooi parallel loopt met het leven, zoals bij de geboorte van een kind. Een ander had de ervaring van het moederschap ook als een zeer spirituele ervaring, een bewustwording van haar opdracht in het leven. Weer een ander had een eigen gedachte als gedicht op papier gezet, waardoor er een intens gesprek op gang kwam over de mens als individu, levend te midden van de gemeenschap.
Ikzelf had een icoon meegenomen, voorstellende de apostel Petrus. Door mij af en toe daar op te richten lees ik de brieven van o.a. deze apostel met meer verbeeldingskracht en komen zijn woorden – na zo vele eeuwen- op een meer meditatieve wijze bij me binnen. Juist bij een figuur als Petrus zijn er veel aspecten die herkenning kunnen oproepen, vanwege de emotionele betrokkenheid die er tussen hem en Christus zijn Meester bestond. Dat maakt het leven van de Schrift meer existentieel. Het bidden met iconen is ook voor een protestant een mogelijkheid om meditatiever in het leven te staan. Ten slotte had een van ons een geschonken eetlepel meegenomen die voor de persoon bij gebruik ervan hem telkens herinnert aan een overleden oma. Op deze manier wordt de mens door kleine voorwerpen op een bijzondere manier herinnerd aan ontmoetingen uit het verleden, die nog altijd met je meegaan. Het was een bijzondere ervaring voor ons allen hoezeer we heel persoonlijke momenten uit ons leven met elkaar konden delen.
Omdat er die dag juist een gouden professiejubileum van zuster Hadewych werd gevierd, konden we maar één getijdendienst meevieren en sloten we de middag af met de vesperviering. Een sobere liturgie met vele beurtzangen en gelegenheid tot stilte momenten. We besloten ons bezoek met het bekijken van de kloosterwinkel met mooie kaarsen, liturgische gewaden en de zeepartikelen. Zoals sommigen van u zullen weten worden veel van deze Trapp-zeepproducten ook verkocht door de Stichting Kerk in Klooster. Mocht u daar eens kennis mee willen maken, kom dan naar het Bernardusfeest op zaterdag 23 augustus van 12.00 – 18.00 uur. Locatie de kerktuin van de Hof te Zandekerk te Kloosterzande. Zo wil de Stichting KiK haar verbondenheid met de zusters van Brecht praktisch gestalte geven, immers ook deze kerk vindt zijn historie bij de Cisterciënzer monniken.
Mede namens Geke de Graaff, Ralf Grossert, Paul van Bergen, Kitty de Smet, Adriana Biesbroeck, Mirjam de Rijk, Marleen v.d. Branden, Catelijne Truijman en Peter Saey dank ik de zusters van Brecht voor de genoten gastvrijheid in deze rustieke en bijna mystieke omgeving. Dat deze stilteplek velen op hun zoektocht zal inspireren op weg door het leven en zo blijven groeien in de spiritualiteit waartoe het evangelie ons uitnodigt en de Geest van Christus ons aanvuurt.
ds. Pieter Overduin, Hulst 26 mei 2014.